Hoe noemen we de oma die geen oma is?
Wie bepaalt hoe stiefoma genoemd wordt? Stiefoma zelf? Haar partner? Haar stiefkinderen? Haar stiefkleinkind? Of de andere ouder, de echte oma?
En waaróm wil stiefoma oma genoemd worden? En waarom heeft de echte oma hier vaak moeite mee?
Aanstaande vader en moeder bepalen:
Je zou kunnen zeggen dat de bal in eerste instantie bij de aanstaande ouders van het kleinkind ligt. Hoe willen zij graag dat hun kind de nieuwe partner van vader noemt? Misschien wel ´oma´. Omdat zij al zo lang in het leven van hun vader is, omdat ze een goede band met haar hebben, omdat ze zoveel doet voor de kinderen en omdat ze zo graag een oma rol wenst? Goede argumenten. Maar, wordt ook aan de echte oma gevraagd wat zij hiervan vindt? En hoe vervult stiefoma haar rol als haar partner overlijdt? Of als er een tweede scheiding plaats vindt?
Aanstaande grootvader geeft aan hoe zijn partner genoemd wordt:
Je zou ook kunnen stellen dat de bal bij de aanstaande bio-grootouder ligt. Dat de vader met zijn zoon of dochter overlegt hoe zijn nieuwe partner genoemd kan worden. Wat zijn wens is in deze. Misschien wil hij liever dat zijn nieuwe partner bij haar voornaam genoemd wordt. Of tante. Logisch is dat hij dit op zijn nieuwe partner afstemt. Maar vader heeft -los van zijn partner- ook zelf een voorkeur. Als hij de voorkeur geeft aan oma – en zijn nieuwe partner dit ook graag wil- is het verstandig als hij dit bespreekt met zijn ex-vrouw. Het gaat immers over een benaming die haar in eerste instantie toekomt.
Stiefoma beslist:
Ook de aanstaande stiefoma kan aangeven wat haar wens is. Er zijn genoeg stiefoma’s die geen oma genoemd willen worden. Uit respect naar de bio-oma bijvoorbeeld. Of omdat ze denkt dat zij de rol en positie van ‘oma-zijn’ niet waar kan maken. Of deze rol gewoon niet op zich wil nemen.
Daarentegen zijn er ook aanstaande stiefoma’s die vinden dat ze ‘oma’ genoemd moet worden. Bijvoorbeeld omdat ze zelf al kleinkinderen heeft en vindt dat alle kinderen hetzelfde moeten zeggen. Ook willen veel vrouwen oma genoemd worden omdat ze er dan ‘eindelijk’ bij horen.
Er zijn stiefoma’s die vragen of zij ‘oma’ genoemd mogen worden. Maar er zijn ook stiefoma’s die zich deze titel zelf toe-eigenen. Door uitspraken als: “zal oma jouw appel even schillen?” Deze stiefoma’s verwachten van hun partner dat hij ook in de ‘oma-vorm’ zal spreken. Met de ouders van het kleinkind wordt dit onderwerp vaak niet besproken.
De in-between-ouders:
Zo zijn we weer terug bij de aanstaande ouders van het kind. Zij voelen zich vaak tussen hun ouders met hun nieuwe partners en hun kind instaan. Het zijn de zogenaamde in-between-ouders zoals Stiefplan-Coach Merel Kerremans hen noemt in haar boek over stiefgrootouders dat in het najaar uitkomt.
In-between-ouders willen het graag iedereen naar de zin maken. Zo cijferen zij zichzelf vaak weg maar voelen wel de spagaat tussen vader en zijn vriendin, moeder en haar vriend en de verhouding van hun eigen kind ten opzichte van alle opa’s en oma’s. Wie mag er wel opa of oma genoemd worden en wie niet? En komt dat ook overeen met wat de in-between-ouder zelf voelt voor de nieuwe partner van vader of moeder?
Tot slot: verschil tussen mannen en vrouwen:
Moeders en stiefmoeders hebben meer moeite met elkaar dan vaders en stiefvaders. Moeders hebben hun kinderen 9 maanden gedragen, gebaard en gevoed. De meeste moeders hebben nog steeds meer zorgtaken verricht dan de vaders. En de omgeving verwacht van moeders meer zorg en aandacht voor kinderen dan van vaders. De druk op vrouwen is veel groter. Het doet moeders zeer als stiefmamma hun kind verzorgt. En het doet stiefmamma’s zeer als ze wel voor de kinderen mogen zorgen maar als het er op aan komt op de tweede plaats staan. Deze gevoeligheid zet zich voort als er kleinkinderen komen. Van vaders wordt tegenwoordig gevraagd dat zij verantwoordelijkheid dragen voor het welzijn van hun tweede partner als het gaat om ‘stief’. Maar daarbij de rol en positie van zijn eerste vrouw, de moeder van zijn kinderen en de oma van zijn kleinkinderen, in acht neemt. Vader kan zich niet langer verschuilen, die tijd is geweest.
Corrie Haverkort
filosoof, trainer, auteur gespecialiseerd in hedendaagse gezinsveranderingen
Auteur van verschillende boeken over stief waaronder:
Hoe maak je een succes van je nieuwe gezin? Uitg. Pica.
Van woede naar redelijkheid, over emoties, erkenning, rechtvaardigheid, SWP.
Mettrayweg 28 7211 LE Eefde 06 28125600